Tag: Społeczeństwo stanowe
Jak zostać szlachcicem. O nobilitacjach, indygenatach i oszustwach
Polskie szlachectwo było niezwykle atrakcyjne – nie tylko dla chłopów i mieszczan (co oczywiste), ale też dla szlachetnie urodzonych cudzoziemców. Nie brakowało zatem chętnych, by dołączyć do najwyższego stanu Rzeczpospolitej. Zarówno legalnie, jak i zupełnie wbrew prawu.
Kim był król dla polskich chłopów?
Zdecydowana większość polskich chłopów nigdy nie widziała swojego króla. Augusta III pomylili nawet ponoć… z buldogiem. A jednak dla wielu z nich monarcha był drogim opiekunem i obrońcą przed samowolą panów.
Żyli jak niewolnicy w koloniach? Cudzoziemcy o losie polskiego chłopa w XVI–XVIII w.
Obcokrajowcy odwiedzający Rzeczpospolitą Obojga Narodów interesowali się nie tylko szlachtą, lecz zwracali także uwagę na sytuację chłopów pańszczyźnianych. Czy w ich opinii sytuacja polskich włościan była rzeczywiście tak zła?
Gołota – hołota? Jak żyła uboga szlachta
Szlachta kojarzy się z dobrobytem i wysoką pozycją społeczną, lecz wielu jej przedstawicieli nie miało nawet własnych poddanych. Inni tracili ziemię, popadali w zależność osobistą, a nawet chłopieli. Jedni i drudzy pozostawali poza nawiasem życia politycznego lub byli wykorzystywani przez magnatów.
Korporacyjny wyzysk w średniowieczu, czyli trudy młodych rzemieślników
Życie czeladnika w średniowiecznym mieście nie było usłane różami. 16 godzin pracy dziennie, niepewny lub wręcz niemożliwy awans i często wredny szef to codzienność młodych rzemieślników. Własny warsztat i sława mistrza często pozostawały w sferze marzeń.
Bogatsi od króla? Jak bardzo zamożna była polska magnateria?
Bogactwo polskich magnatów obrosło legendami. Ich dwory liczyły setki osób, a pałace do dziś oszałamiają przepychem (o ile przetrwały). Czy rzeczywiście jednak magnaci utrzymywali wielotysięczne armie i przewyższali dochodami samego króla?
Dole i niedole chłopów pańszczyźnianych
W jednej z XVIII-wiecznych książek quasinaukowych pisano, że mózg chłopski podobny jest do pługa. Rola chłopa pańszczyźnianego w rzeczywistości Polski szlacheckiej była jasno określona, choć jego los nie zawsze wyglądał tak źle, jak to się czasem przedstawia.
Obywatele niedoskonali. Przywileje i obowiązki szlacheckie w Rzeczpospolitej Obojga Narodów
Szlachta jako jedyna cieszyła się w dawnej Rzeczpospolitej pełnią praw i licznymi przywilejami. Zapewniały one m.in. możliwość uczestnictwa w życiu politycznym i wpływania na najważniejsze decyzje w państwie. Jakimi obywatelami byli zatem polscy, litewscy i ruscy szlachcice?
Jak zostać magnatem? Najbardziej spektakularne kariery Polski szlacheckiej
Zrobienie błyskotliwej kariery w Rzeczpospolitej Obojga Narodów nie było łatwym zadaniem. Mimo to nie brakuje przykładów niezbyt zamożnych osób, które sięgnęły po najwyższe urzędy i zgromadziły duży majątek.
Czy służąca mogła nosić złoto i jedwabie? Dress code w społeczeństwie stanowym
Szlachectwo musiało być widoczne – byle mieszczanin nie mógł przecież wyglądać jak magnat. A jeśli próbował? Trzeba było mu tego zakazać. I ukarać go, jeśli się upierał.
